آشنایی با ارتوپدی

اگر قصد آشنایی با حوزۀ «ارتوپدی» را دارید و به دنبال اطلاعاتی جامع در این زمینه می‌گردید، با ما در این مقاله همراه شوید!

این رشته یکی از تخصص‌های پزشکی محسوب می‌شود و به درمان بیماری‌هایی می‌پردازد که دستگاه‌ حرکتی یا اصطلاحا سیستم اسکلتی عضلانی بدن را درگیر می‌کنند. همان‌طور که احتمالا در جریان هستید، دستگاه حرکتی بدن را استخوان‌ها، مفاصل، عضلات، رباط‌ها و بافت‌های دیگری می‌سازند که در اندام‌های حرکتی فوقانی و تحتانی وجود دارند. بنابراین در صورتی که در یک فرد هرگونه ناراحتی یا درگیری در این قسمت‌ها را مشاهده کردید، بایستی او را به سوی یک پزشک ارتوپد راهنمایی نمایید.

 انتخاب یک پزشک قابل اعتماد سختی‌های خاص خود را به همراه دارد و ممکن است به علت عدم شناخت کامل از متخصصان مختلفی که در حوزه مشغول خدمت‌رسانی هستند، نگرانی‌هایی به همراه داشته باشد. به همین سبب، شرکت گردشگری سلامت ارماطب تلاش می‌کند تا با برقراری ارتباط با مجرب‌ترین و کارآزموده‌ترین پزشکان و معرفی آن‌ها به درخواست‌کنندگان خدمات درمانی، گامی رو به جلو در مسیر خدمت‌رسانی سلامت بردارد و دست‌اندازهای موجود در مسیر یافتن یک درمانگر مطمئن را به حداقل برساند.

تاریخچۀ ارتوپدی

کلمۀ ارتوپدی از دو بخش «ارتو» به معنای راست و مستقیم، و «پدی» به معنای کودک است. این حیطه در واقع با هدف تصحیح بدشکلی‌های عضلانی-اسکلتی در کودکان به کار گرفته می‌شده است و ریشه در قرن هجدهم میلادی دارد. هرچند امروزه این حیطه گسترش یافته و همۀ بیماران در همه سنین از نوزادان با کجی یا پیچیدگی پا تا ورزشکاران جوان را مورد توجه قرار می‌دهد.

 اصطلاح ارتوپدی را نخستین بار یک پزشک فرانسوی به نام جین-آندری ونال به کار ‌برد. او در سال 1780 میلادی نخستین موسسۀ ارتوپدی را بنیان نهاد و برای درمان انحنای نخاع نیز روش‌های متعددی ابداع نمود. این پزشک در توصیف عملکرد یک ارتوپد تعبیر جالبی را به کار می‌برد و معتقد است ارتوپد همانند باغبانی است که درخت کج باغ خود را به دیوار یا به‌طور کلی یک تکیه‌گاه قوی متصل می‌سازد!

وظیفه اصلی ارتوپدی چیست؟

طبق طبقه‌بندی علوم پزشکی، ارتوپدی شاخه‌ای از جراحی محسوب می‌شود که همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، به مشکلات دستگاه‌ حرکتی بدن می‌پردازد. البته این بدان معنا نیست که کار متخصص ارتوپد فقط جراحی باشد. در واقع می‌توان چنین گفت که هر بیماری که به نحوی دستگاه‌ حرکتی (لوکوموتور) بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در حیطۀ تخصصی یک ارتوپد است. به عبارت دیگر، وظیفه اصلی‌ای که یک پزشک ارتوپد برعهده دارد، تلاش برای رشد دستگاه‌ عضلانی اسکلتی و درمان تغییراتی که اجزای این دستگاه را به تحلیل می‌برند.

از جمله مسائلی که متخصص ارتوپدی با آن‌ها سروکار دارد، می‌توان مواردی همچون تغییر شکل اندام‌ها، تومورهای استخوان، محدودیت‌های حرکتی و احساس درد در نواحی دست‌ها و پاها، کمر، گردن و لگن را نام برد. اختلال ویژۀ دیگری که معمولا افراد را ناچار به مراجعه به ارتوپد می‌کند، اختلالات ستون فقرات و عضلات و رباط‌های مرتبط با آن است.

کارهایی که یک پزشک ارتوپد انجام می‌دهد را می‌توان به این صورت خلاصه نمود: تشخیص آسیب یا اختلال درگیرکنندۀ دستگاه حرکتی بیمار، درمان با داروها یا انجام جراحی، تمرینات توانبخشی یا درمان فیزیکی برای بهبود حرکت قدرت یا عملکرد، پیشگیری با ارائه برنامه‌های اطلاعاتی و درمان برای جلوگیری از آسیب‌ها و یا تأخیر در پیشرفت بیماری‌ها.

انواع ایمپلنت‌های ارتوپدی

همان‌طور که تا اینجا در صدد بیان اهداف ارتوپدی برآمده‌ایم، یک متخصص ارتوپد در تلاش است تا نقص موجود در تحرک و انعطاف‌پذیری بیمار خود را بهبود بخشد. یکی از وسایلی که پزشک بدین منظور و برای جایگزینی مفصل یا استخوان از بین رفته به کار می‌گیرد، ایمپلنت ارتوپدی است. انواع ایمپلنت‌های ارتوپدی را می‌توان با توجه به نوع مواد و نوع بافتی که در آن قرار می‌گیرند، به سه نوع متداول پیچ (برای بستن نواحی آسیب‌دیده و تثبیت شکستگی استخوان)، صفحه (برای کنار هم نگه داشتن شکستگی‌ها در انتهای استخوان‌های دراز) و پروتزها (به منظور جایگزین قسمت‌های خاصی از استخوان) دسته‌بندی کرد.

ایمپلنت‌های ارتوپدی موقت و دائمی: در یک دسته‌بندی دیگر که بر اساس کاربرد ایمپلنت‌های ارتوپدی است، آن‌ها را به دو گروه تعویض مفصل دائمی و دستگاه‌های تثبیت شکستگی موقتی تقسیم‌بندی می‌کنند. ایمپلنت‌های ارتوپدی دائمی شامل مفاصل ران، زانو، مچ پا، شانه، مچ دست، مفاصل آرنج و انگشتان است که انتظار می‌رود در طول زندگی بیمار به او کمک کند. اما ایمپلنت‌های ارتوپدی موقت همان صفحات، پیچ‌ها، پین‌ها، سیم و میخهای داخل عضلانی هستند که برای تثبیت شکستگی یا استخوان‌های شکسته موردنیازند.

جراحی ارتوپدی؛ رویکردهای درمانی که در ارتوپدی به کار گرفته می‌شوند را می‌توان به‌طور کلی در دو دسته قرار داد:

·       درمان محافظه‌کارانه در ارتوپدی:

برنامه‌های درمانی این دسته شامل اقدامات اصلاح‌کننده است که نیازمند مداخلۀ چندانی نیست. از جمله درمان‌های تمرینی و دارویی. البته خدماتی همچون تزریق کنترل‌شده مستقیم یا زیر گاید سونو و CT بر روی ستون فقرات هم در این دسته قرار می‌گیرند که به منظور تحریک ریشه عصبی درگیر به علت تنگی کانال نخاعی انجام شده و کاهش درد را به دنبال خواهد داشت. این روش امکان کنترل به کمک دستگاه‌های کامپیوتری را نیز در خود دارد و بنابراین می‌توان خطرات بالقوه را به حداقل ممکن ‌رساند.

·       درمان از طریق جراحی ارتوپدی:

جراحی ارتوپدی با هدف درمان یا کاهش علائم اختلالات مختلف دستگاه حرکتی به انجام می‌رسد. بیماری و دردهای شانه، مفصل آرنج، مچ پا، مفصل ران، لگن و زانو اغلب با چنین درمان‌هایی می‌توانند به طور قابل توجهی کاهش یافته و این خود کیفیت زندگی بیماران تا حد زیادی بهبود خواهد بخشید. درمان بیماری‌های ارتوپدی با کمک جراحی آنجا اهمیت می‌یابد که این مشکلات در صورت عدم توجه و درمان مناسب، ممکن است بر دیگر اجزای دستگاه حرکتی مانند استخوان‌ها، ساختارهای غضروف یا مفصل‌ها به‌طور منفی تاثیر بگذارد.

انواع جراحی ارتوپدی

عمل‌های جراحی ارتوپدی بسته به نوع درگیری تنوع خواهند داشت که در ادامه به بعضی از آن‌ها اشاره خواهیم داشت:

جراحی آرتروسکوپی: برش‌هایی که برای انجام این جراحی زده می‌شوند، کوچک هستند هستند و بنابراین این مزیت را خواهند داشت که بعد از جراحی، سریع بهبود یابند. این روش جراحی بر روی مفاصل با استفاده از دستگاه ریزی به نام آرتروسکوپ به انجام می‌رسد. این دستگاه شامل یک لوله، یک لنز و یک منبع نوری حاوی رشته‌هایی برای دیدن محل جراحی است. در این روش، یک برش کوچک در محل مدنظر ایجاد می‌شود تا بتوان آرتروسکوپ را به داخل آن وارد کرد.

عمل جراحی ترمیم تاندون دست: آسیب وارد بر تاندون‌ها که متصل‌کنندۀ ماهچه به استخوان هستند، ممکن است در اثر عفونت، ضربه یا پارگی خوبخودی تاندون رخ دهد. ترمیم تاندون، بنا به میزان درگیری ممکن است بصورت اولیه، اولیه تاخیری و ثانویه، اولویت‌بندی شود. ترمیم‌های اولیه معمولاً شامل جراحی ترمیمی مستقیم ناحیه آسیب‌دیده هستند. ترمیم‌های ثانویه هم طیفی از جراحی‌ها همچون پیوند تاندون یا دیگر اعمال جراحی را در می‌گیرند.

جراحی تعویض مفصل (آرتروپلاستی): تعویض مفصل، نوعی جراحی است که در آن بخش‌های خاصی از یک مفصلِ آسیب‌دیده یا ملتهب، مانند مفصل زانو جابه‌جا شده و جایگزین یک مفصل مصنوعی که مثل یک مفصل سالم کار می‌کند، می‌شود. این جراحی زمانی پیشنهاد می‌شود که التهاب مفصل درگیر خیلی شدید باشد؛ مانند آرتروز شدید دست. جنس این مفصل مصنوعی ممکن است فلز، پلاستیک، لاستیک سیلیکون یا بافت بدن خود بیمار (مانند تاندون) باشد.

شیوۀ زندگی امروز، کم‌تحرکی، فرهنگ غذایی، عدم داشتن ورزش و فعالیت‌های بدنی و... از جمله عواملی است که می‌تواند سلامت دستگاه حرکتی ما را تحت تاثیر قرار دهد و در مقابلِ اختلالات و بیماری‌های مفصلی ناتوان باشیم و این بیماری‌ها شیوع گسترده‌ای داشته باشند. از این رو نیاز به وجود یک راه ارتباطی مهم برای شناخت پزشکان متخصص، از همیشه بیشتر احساس می‌شود.

کارشناسان ما در شرکت گردشگری سلامت ارماطب در راستای این مسیر قدم برداشته‌اند و شما می‌توانید در صورت نیاز به خدمات سلامت در این حیطه، از طریق راه‌های ارتباطی زیر و صحبت با این کارشناسان، به متخصصین حاذق مربوطه معرفی شوید:

info@ERMATEB.COM

https://twitter.com/Ermateb_Farsi

بیشتر بخوانید:

اختلالات شایع ارتوپدی