دغدغه بسیاری از مادران این است که برای تغذیه فرزندانش از کدام نوع تغذیه استفاده کنند؟ شیرخشک یا شیر خودشان؟ ممکن است ذهن هر خانمی در اوایل بارداری یا حتی قبل از آن درگیر نوع تغذیه فرزندش باشد. تفاوت شیرخشک و شیر مادر نکاتی دارد که به مادران کمک میکند تا درباره شیوه تغذیه نوزاد و ارجحیت شیر خشک یا شیر مادر اطلاعات کسب کنند. در واقع شما هر کدام از این شیوه ها را برگزینید، از جانب اطرافیان به شما انتقاد خواهد شد ولی شما باید بدانید که به انتقادات هیچ توجهی نکنید و فقط به سلامتی خودتان و فرزند دلبندتان فکر کنید و تنها موضوع مهم در این میان این است که کدام انتخاب برای شما و فرزندتان مناسب تر است؟
و باز هم ارماطب پیشنهاد و تاکید میکند که برای شروع هر کدام از روشها و یا تغییر در شیوه شیردهی خود با پزشک مشورت کنید تا با توجه به شرایط خودتان و نوزادتان بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید. در این مقاله میخواهیم با تفاوت شیرمادر و شیرخشک آشنا شویم و به شما در انتخاب مناسب ترین و بهترین شیوه شیردهی کمک کرده باشیم.
شیر مادر چیست؟
طبق تحقیقات انجام شده و نتیجه ای که آکادمی آمریکا (AAP) به آن دست یافته است، شیر مادر به عنوان بهترین منبع تغذیه برای نوزادان توصیه شده است. طبق گفتههای این آکادمی کودکانتان را در ۶ ماه ابتدایی منحصراً با شیر مادر تغذیه کنید. حتی زمانی که کودک شروع به خوردن غذاهای دیگر کرد باز هم توصیه می شود تا حداقل یک سالگی به شیر دادن ادامه دهید. اما بعد از ۱ سالگی انتخاب با مادر است که آیا میخواهد همچنان به شیردهی فرزندش ادامه دهد یا خیر؟ همچنین این موضوع علاوه بر ترجیح مادر، به ترجیح و وضعیت کودک نیز بستگی دارد. شیر مادر حاوی آب، چربی، پروتئین، کربوهیدرات، مواد معدنی و ویتامین است. علاوه بر این مواد، حاوی عوامل مهم دیگری است که شیرخشک فاقد آن می باشد؛ مانند هورمون ها، آنزیم ها، عوامل رشد، اسیدهای چرب ضروری و عوامل ایمنی. نکته جالب در شیر مادر این است که این شیر در هر بار تغذیه کودک، بر اساس نیاز وی تغییر میکند. همچنین تغذیه کودک از شیرمادر اولین ارتباط را بین او و مادر ایجاد میکند.
فواید شیر مادر برای نوزاد
شیر مادر به دلیل فواید زیادی که برای کودک دارد بسیار مفید است. از جمله این فواید به شرح زیر است؛
- شیر مادر آنتی بادی های طبیعی را فراهم میکند که باعث می شود کودک در برابر بیماری ها مقاوم و مصون بماند مانند بیماری عفونت گوش.
- شیر مادر میتواند خطر سرطان و مرگ ناگهانی نوزاد را در یک سال ابتدایی زندگی اش کاهش دهد. شیر مادر میتواند بر هوش فرزند تاثیرگذار باشد و آن را افزایش دهد. طبق تحقیقات انجام شده و نتایج به عمل آمده نشان داده شده است؛ کودکانی که تغذیه شان از شیر مادر است، عملکرد شناختی بهتری دارند.
- گوارش شیر مادر معمولا از شیرخشک راحت تر است. به همین علت کودکانی که شیر مادر میخورند کمتر دچار یبوست و نفخ میشوند.
- حتی این شیر در آینده فرزندانتان نیز تاثیرگذار است بدین شکل خطر ابتلا به اضافه وزن را کاهش میدهد و از پیشرفت بیماری هایی مانند کلسترول بالا، دیابت نوع یک و دو، آسم، لوسمی و لنفوم و حتی سرطان جلوگیری میکند.
- خوردن شیر مادر به جای چاق و تپلی بیش از حد باعث رسیدن نوزاد به وزن صحیح و ایده آل می شود.
- از مهمترین فواید و اصلی ترین دلایلی که بیشتر مادران این نوع شیوه شیردهی را انتخاب میکنند این است که ارتباط فیزیکی نزدیک بین مادر و فرزند، لمس پوست یکدیگر و ارتباط چشمی، باعث پیوند بیشتر کودک با مادر و احساس امنیت در او می شود و با این کار مادر و فرزند پیوند عمیقی بین یکدیگر تجربه میکنند. حتی شیر مادر را میتوان در شیشه ذخیره کرد تا تغذیه کودک در مکانهای عمومی راحت تر انجام شود.
فواید شیر دهی برای مادران
تغذیه با شیر مادر علاوه بر اینکه بر نوزادان فواید بسیاری دارد برای مادران نیز عاری از فایده نیست، حال می خواهیم به مزایای شیردهی به مادران بپردازیم؛
- مادران با این کار می توانند زودتر وزن کم کنند و به حالت قبل از بارداری بازگردنند. در مواقعی که مادر به نوزاد شیر می دهد چربی های اضافی می سوزند، همین موضوع در کاهش وزن اضافی ناشی از بارداری کمک میکند.
- شیر دادن به نوزاد باعث میشود تا احتمال ابتلای مادر به سرطان سینه، سرطان تخمدان و پوکی استخوان کمتر شود.
- آزاد شدن هورمون اکسی توسین از دیگر فواید شیردهی برای مادران است که در بازگشت رحم به حالت قبل و اندازه پیش از زمان بارداری و کاهش خونریزی رحم بعد از تولد نقش دارد.
- از زیباترین فواید شیردهی این است که با این کار می توانید راحت تر با فرزندتان ارتباط برقرار کنید و دلبسته یکدیگر شوید. تماس پوست با پوست باعث ایجاد آرامش روحی برای هر دوی شما خواهد شد و به کودکتان احساس امنیت می دهید. به راستی که آغوش مادر امن ترین نقطه جهان است.
چند نکته بسیار مهمی وجود دارد که توجه به آن باعث مراقبت از خودتان میشود؛
- گاهی برای برخی مادران یادگیری روند شیردهی سخت است که همین امر باعث می شود به جای تغذیه کودک از شیر خود به شیر خشک پناه بیاورند. ولی این دلیلی قانع کننده برای صرفنظر کردن از این کار نیست. با تمرین میتوانید به سرعت این کار را یاد بگیرید. توجه کنید در حین شیردهی به تغییر حالت های آزاردهنده پستان خود توجه کنید و با پزشکتان در میان بگذارید تا مشکلی جدی پستانهایتان را تهدید نکند.
- بهترین زمان برای آغاز شیردهی از بدو تولد است، این کار میتواند ضمانتی برای شیردهی موفق تر در آینده باشد، فکر میکنم بدانید آغوز چیست؟ آغوز اولین شیری است که از سینه ها تولید میشود و این امر در هفتههای آخر قبل از تولد و چند روز بعد از تولد آغاز میشود. آغوز شیر غلیظی است که زرد رنگ و حاوی پادتن، قند، پروتئین و مواد معدنی است و نوزاد را کاملاً سیر می کند. از فواید شیر آغوز این است که به پیشرفت عملکرد دستگاه گوارش نوزاد کمک کرده و آن را برای هضم شیر مادر آماده میکند. بیشتر نوزادان در ۳ تا ۵ روز اول بعد از تولد مقدار کمی وزن خود را از دست میدهند و این موضوع ارتباطی با شیردهی مادر ندارد، بلکه سینه ها در صورت نیاز بیشتر کودک به شیر، توانایی تولید شیر بیشتر را دارند و جای نگرانی وجود ندارد.
- برای اینکه به عنوان یک مادر شیر کافی و مغذی داشته باشید، به تغذیه خود توجه کنید تا همزمان با تأمین نیازهای کودکتان، نیازهای خود را نیز برآورده کنید و دچار آسیب نشوید. حالات روحی و روانی مادر و اضطراب تأثیر بسیار زیادی بر میزان شیر و کیفیت شیرتان دارد و در نتیجه ارتباط مستقیم با میزان رشد کودک و سلامتی او خواهد داشت.
- از جمله نکات مهم به این شرح است که هر چه شما مصرف کنید بر شیر تاثیر گذار است. پس از مصرف داروها به صورت خودسرانه خودداری کنید و فقط مصرف داروها را با مشورت و دستور پزشک انجام دهید.
شیر خشک چیست؟
تغذیه با شیر مادر از طرف اکثر سازمانها و انجمنهای مراقبت بهداشتی توصیه شده است. اما شیر خشک نیز دارای مزایایی است. بعضی افراد هستند، مادرانی را که برای تغذیه کودکشان از شیرخشک استفاده میکنند مورد انتقاد قرار میدهند و یا انها را سرزنش میکنند. اما اگر به هر دلیلی این روش تغذیه را انتخاب کرده اید، به هیچ عنوان نباید به این حرف ها گوش دهید و احساس گناه کنید، زیرا هیچ کس دلسوزتر از خودتان برای کودکتان نیست و این شمایید که بهترین تصمیم را برای او میگیرید. در ادامه با مزایای شیر و معایب شیر خشک آشنا می شوید؛
مزایای شیر خشک
- هرکسی میتواند تغذیه کودک را انجام دهد.
یکی از مزایای شیر خشک این است که نیاز نیست تنها مادر تغذیه کودک را انجام دهد بلکه هر کسی میتواند این کار را انجام دهد. پس این کار میتواند به شما کمک کند تا به اندازه کافی استراحت کرده و به کارهای خود رسیدگی کنید.
- می توانید میزان و حجم شیر خوردن کودک تان را اندازه بگیرید.
شما می توانید با تغذیه شیر خشک از میزان تغذیه فرزندتان آگاه شوید و با استفاده از این اطلاعات مطمئن خواهید شد که کودکتان به اندازه کافی شیر روزانه اش را دریافت کرده است یا خیر؟ زمانی که از میزان دریافتی شیر توسط کودکان مطلع شدید و میدانید که چقدر تغذیه نیاز دارد میتوانید میزان شیر خشک او را با توجه به نیاز سنی اش افزایش و یا کاهش دهید.
- در مورد رژیم غذایی یا دارویی که می خورید نگران نیستید
زمانیکه کودکتان از شیرخشک تغذیه می کند دیگر وضعیت جسمانی و رژیم غذایی شما بر او تاثیر نخواهد گذاشت.
- زمان و تعداد شیردهی مشخص است.
شما هم می توانید حجم شیر خشک نوزاد را اندازه بگیرید و تعیین کنید و هم زمان آن را. همچنین می توانید برای آن برنامه ریزی کنید. هضم شیر خشک در مقایسه با شیر مادر مدت زمان بیشتری طول می کشد و بنابراین این کودکان نیاز به شیردهی کمتر دارند و کمتر گرسنه می شوند، در نتیجه ارام تر خواهند بود.
- بعضی از شیر های خشک حاوی پروبیوتیک هستند که میتواند به کاهش اسهال، بهبود کولیک و کاهش خطر ابتلا به آلرژی غذایی کمک کند.
معایب شیر خشک
- شیرخشکی برخی مواد مغذی و آنتی بادی های مورد نیاز بدن را ندارد. به همین علت است آکادمی آمریکا شیر مادر را نسبت به شیر خشک تغذیه مناسب تری معرفی کرده است. شیرخشک برخلاف شیر مادر کودک را در مقابل بیماریها محافظت نمیکند.
- شیرخشک ممکن است باعث بروز حساسیت شود. برخی نوزادان ممکن است به ترکیبات شیر حساس باشند. نوزادانی که شیر خشک مصرف میکنند در مقایسه با نوزادانی که از شیر مادر تغذیه کرده اند، بیشتر در معرض ابتلا به آلرژی هستند و مستعد بیماریهای مختلفی از جمله دیابت، چاقی در بزرگسالی و مشکلات گوارشی در شیرخوارگی می باشند. این کودکان اغلب دچار یبوست می شوند؛ زیرا شیر خشک به راحتی هضم نمیشود.
- شیرخشک نیاز به آماده سازی دارد. بطری شیر باید به طور منظم استریل و شستشو شود. شیر بطری در دمای مناسب نگهداری شود و شیر باید قبل از تغذیه گرم شود. در صورتیکه ضدعفونی به صورت صحیح انجام نشود میتواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد.
- تماس پوستی با مادر وجود ندارد و نزدیکی با مادر کمرنگ است.
در انتها، شما به عنوان مادر و با توجه به وضعیت جسمانی و روحی خود و کودکتان می توانید بهترین تصمیم را در رابطه با استفاده از تغذیه با شیر خود و یا شیر خشک بگیرید. ولی بدانید تنها چیزی که مهم است خوب تغذیه شدن، سلامت کودک و عشق ورزیدن به اوست. پس هرگز با حرفهای دیگران خود را سرزنش نکنید.
حالا وقت آن رسیده است تا دست به یک اقدام جدی بزنید.
فرقی نمی کند در چندمین دهه از زندگی خود به سر می برید، میخواهید لاغر شوید یا چاق، بیماری زمینه ای دارید یا خیر، حتی فرقی نمی کند چندبار در مسیر رژیم گرفتن شکست خوردید. این بار با بروزترین متدهای رژیم دهی به سراغ شما امده ایم. ارماطب ارائه دهنده انواع رژیم های جدید دنیا درخدمت شماست. تازه میدونستید که مشاوره اولیمون هم رایگان هست؟! فقط کافیه از نوار ابزار بالای سایت روی گزینه رژیم درمانی کلیک کنی و از طریق سایت به سوالات تخصصی خودت پاسخ بدی تا متخصصان ما در 24_72 ساعت اینده یک رژیم منحصر بفرد به شما ارائه بدهند. اگر هم این روش رو دوست نداری یا مشاوره رایگان میخواهی، میتونی روی ایکون واتساپ ما کلیک کنی و بهمون پیام بدی ما اونجا هم منتظرت هستیم! پس با ما تماس بگیرید.
یادتون نرود این پیام برای شما رایگان است اما میتواند زندگیتان را متحول سازد...
مقالات مرتبط:
مصرف ویتامین D در زمان شیردهی ضروری است.
شیر مادر از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.