انواع اسکوپی

اندوسکوپی فرایندی است که به پزشک اجازه می دهد، قسمت های داخلی بدن را به طور دقیق بررسی کند. پزشک برای انجام این فرایند از یک وسیله ای به نام اندوسکوپ استفاده می کند و آن را از طریق دهان یا قسمت های دیگر وارد بدن می کند و معاینات لازم را انجام می دهد. اندوسکوپی انواع مختلفی دارد و هر کدام برای معاینه قسمت خاصی از بدن است. ما در این مقاله با انواع اندوسکوپی آشنا خواهیم شد؛ پس تا انتها همراه ما باشید.

انواع اندوسکوپی

آمادگی های لازم قبل از اندوسکوپی

در طول فرایند اندوسکوپی چه اتفاقی می افتد؟

شرایط بیمار پس از انجام اندوسکوپی

علائم هشداردهنده پس از اندوسکوپی

انواع اندوسکوپی

اندوسکوپی انواع مختلفی دارد که شامل:

آنوسکوپی (Anoscopy)

آنوسکوپی روشی است که در آن با استفاده از یک لوله ی کوچک به نام آنوسکوپ، رکتوم و دهانه ی مقعد مورد بررسی قرار می گیرد. از این روش برای بررسی هموروئید، شقاق، پولیپ مقعد، التهاب دهانه ی مقعد و سرطان  مقعد و رکتوم استفاده می شود. 

آرتروسکوپی (Arthroscopy)

آرتروسکوپی روشی است که با استفاده از آن مشکلات داخل مفصلی بررسی می شود. برای انجام این فرایند پزشک وسیله ای به نام آرتروسکوپ را از طریق چند برش وارد مفصل می کند تا به مشکلات داخل مفصلی پی ببرد. این روش بیشتر بر روی مفصل های زانو، شانه، آرنج، مچ دست و پا و لگن انجام می شود.

آرتروسکوپی علاوه بر یک روش تشخیصی، یک روش درمانی نیز محسوب می شود چون ممکن است پزشک در حین انجام این پروسیجر  برخی از آسیب های داخل مفصلی را ترمیم کند.

برونکوسکوپی (Bronchoscopy)

برونکوسکوپی روشی برای بررسی ریه ها و مجاری هوایی است. پزشک در طول انجام این پروسیجر ، یک لوله ی نازک به نام برونکوسکوپ را از طریق دهان یا بینی وارد ریه ها و مجاری هوایی می کند. 

در شرایط زیر از برونکوسکوپی استفاده می شود:

• شناسایی عفونت ریوی

• بررسی مشکلات ریوی

• نمونه برداری از بافت ریه

• برداشتن نمونه از مخاط

• برداشتن جسم خارجی که موجب انسداد راه هوایی شده است

• درمان خونریزی غیر طبیعی، پنوموتوراکس و تنگی غیر طبیعی راه هوایی

کولونوسکوپی (Colonoscopy)

کولونوسکوپی روشی است که با استفاده از آن ناهنجاری ها و تغییرات روده بزرگ و رکتوم را بررسی می کنند. در کولونوسکوپی یک لوله ی بلند و باریک به نام کولونوسکوپ که دارای دوربین است، وارد رکتوم می شود و با استفاده از آن قسمت های مختلف روده ی بزرگ را معاینه می کنند.

در شرایط زیر از کولونوسکوپی استفاده می کنند:

• برای غربالگری سرطان روده ی بزرگ به خصوص در افراد بالای 50 سال و دارای سابقه ی خانوادگی

• برای بررسی وجود پولیپ به خصوص در افرادی که قبلا پولیپ داشته اند

• برای تشخیص علل احتمالی درد شکم، خونریزی مقعدی، یبوست مزمن، اسهال مزمن و سایر مشکلات روده ای

کولپوسکوپی (Colposcopy)

کولپوسکوپی روشی برای بررسی واژن و دهانه ی رحم است. معمولا اگر جواب آزمایش پاپ اسمیر بیمار غیر طبیعی باشد؛ پزشک کولپوسکوپی را بررسی بیشتر، پیشنهاد می کند.

از کولپوسکوپی برا تشخیص موارد زیر استفاده می شود:

• زگیل ناحیه ی تناسلی

• التهاب دهانه ی رحم

• تغییرات پیش سرطانی در بافت دهانه ی رحم

• تغییرات پیش سرطانی در بافت واژن

سیستوسکوپی (Cystoscopy)

در سیستوسکوپی، لوله ای به نام سیستوسکوپ به آرامی از طریق مجاری ادراری وارد مثانه می شود و پوشش مثانه و مجاری ادراری را مورد بررسی قرار می دهد.

سیستوسکوپی می تواند تحت بیهوشی عمومی و یا به صورت سرپایی و با استفاده از آرامبخش، انجام شود.

از سیستوسکوپی در شرایط زیر استفاده می شود:

• برای تشخیص هایپرپلازی خوش خیم پروستات

• برای تشخیص سرطان مثانه، سنگ مثانه و التهاب مثانه

• برای تشخیص علت عفونت های مکرر ادراری

• برای بررسی علت سوزش ادرار و هماچوری ( وجود خون در ادرار)

• برای برداشتن تومورهای بسیار کوچک مثانه

ازوفاگوسکوپی (Esophagoscopy)

ازوفاگوسکوپی روشی است که با استفاده از آن ناهنجاری ها و تغییرات مری را بررسی می کنند. از این روش برای بررسی شرایط زیر استفاده می شود:

• بررسی شرایطی که بر گلو، مری، معده و روده تاثیر گذار است

• نمونه برداری از بافت مری برای آزمایش

• مشاهده ی دستگاه گوارش فوقانی حین جراحی

• رفع هرگونه انسداد موجود در مری

گاستروسکوپی (Gastroscopy)

گاستروسکوپی روشی است برای بررسی مری، معده و قسمت ابتدایی روده ی کوچک (دئودنوم)؛ بنابراین آن را اندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی می نامند.

از این روش در شرایط زیر استفاده می شود:

• برای بررسی مشکلاتی مانند دیسفاژی (اختلال در بلع) و درد مداوم معده

• برای تشخیص بیماری هایی مانند زخم معده و GERD (رفلکس معده به مری)

• برای یافتن علت خونریزی های غیر طبیعی

• برای نمونه برداری از پولیپ ها

• برای درمان و برداشتن تومور های بسیار کوچک

لاپراسکوپی (Laparoscopy)

لاپراسکوپی نوعی روش جراحی است که پزشک را قادر می سازد بدون ایجاد برش های بزرگ به قسمت های داخلی شکم و لگن دسترسی پیدا کند. در این روش برش بسیار کوچکی ایجاد می شود و لاپراسکوپ از طریق این برش وارد قسمت داخلی شکم می شود.  

از لاپراسکوپی در شرایط زیر استفاده می شود:

• بررسی و درمان شرایطی که بر روی باروری زنان اثر می گذارد.

• بررسی و درمان قسمت های مختلف دستگاه گوارشی

• بررسی و درمان قسمت های مختلف دستگاه ادراری

لاپراسکوپی نسبت به جراحی های بزرگ چند مزیت دارد:

• مدت زمان بهبودی بیماران در این روش کم تر است.

• بیماران بعد از عمل جراحی، درد و خونریزی کم تری دارند.

• محل زخم در این بیماران وسعت کم تری دارد.

لارنگوسکوپی (Laryngoscopy)

لارنگوسکوپی روشی است که با آن گلو، حنجره و تارهای صوتی را بررسی می کنند. در این روش لارنگوسکوپ، از طریق دهان وارد گلو شده و قسمت های ذکر شده را مورد بررسی قرار می دهد.

از لارنگوسکوپی در شرایط زیر استفاده می شود:

• برای رفع انسداد گلو

• برای تشخیص علت اختلال در تنفس و بلع

• برای تشخیص علت گوش دردهای مزمن

• برای غربالگری سرطان حنجره

نورواندوسکوپی (Neuroendoscopy)

نورواندوسکوپی روشی برای جراحی مغز و برداشتن تومور های مغزی است. در این روش جراح، با استفاده از نورواندوسکوپ از طریق دهان، بینی و یا شکاف کوچکی که در مغز ایجاد شده است، وارد مغز شده و تومور را خارج می کند. این روش نسبت به جراحی های قدیمی؛ عوارض، درد و مدت زمان بهبودی کم تری دارد.

تومورهای مغزی که با این روش قابل درمان هستند شامل:

• تومور هیپوفیز

• تومور در ناحیه ی پینه آل

• تومور بطنی

• تومور در قاعده ی جمجه

پروکتوسکوپی (Proctoscopy)

پروکتوسکوپی روشی است که با آن قسمت داخلی رکتوم و مقعد را معاینه می کنند. در روش های ذکر شده در بالا، به طور معمول از لوله های باریک و منعطف برای معاینه استفاده میشد اما در این روش لوله ای که استفاده می شود؛ فلزی یا پلاستیکی، غیر قابل انعطاف و توخالی است که در انتهای آن یک لامپ کوچک وجود دارد.

از پروکتوسکوپی در شرایط زیر استفاده می شود:

• تشخیص بیماری مقعد و رکتوم

• شناسایی منبع خونریزی مقعدی

• یافتن علت اسهال و یبوست

• بررسی پولیپ ها و نمونه برداری از آن ها

• غربالگری سرطان روده ی بزرگ

• نظارت بر سرطان رکتومی که قبلا درمان شده

سیگموئیدوسکوپی (Sigmoidoscopy)

سیگموئیدوسکوپی روشی برای بررسی تمام کولون سیگموئید است. در این روش با استفاده از یک لوله ی منعطف که به رکتوم وارد می شود، تمام قسمت های کولون سیگموئید معاینه می شود.

از سیگموئیدوسکوپی در شرایط زیر استفاده می شود:

• بررسی خونریزی رکتوم

• درد شکمی مزمن

• بررسی علت کاهش وزن غیر قابل توضیح

• تغییر در الگوی دفع 

• بررسی پولیپ

• بررسی زخم های مشکوک و سرطان

توراکوسکوپی (Thoracoscopy)

توراکوسکوپی روشی است که پزشک از آن برای معاینه ی فضای داخل قفسه ی سینه استفاده می کند. در این روش یک لوله ی باریک و منعطف که در انتهای آن یک دوربین تعبیه شده است از طریق شکافی کوچک وارد فضای داخلی قفسه ی سینه می شود. این شکاف کوچک در پایین شانه و بین دنده ها ایجاد می شود.

در شرایط زیر از توراکوسکوپی استفاده می شود:

• برای یافتن علت مشکلات ریوی مانند اختلال در تنفس و سرفه ی خونی

• برای نمونه برداری از غدد لنفاوی، بافت غیر طبیعی ریه، دیواره قفسه سینه یا پوشش ریه (پلور)

• برای برداشتن و درمان تومور های بسیار کوچک

• برای برداشتن مایع اضافی در اطراف ریه که باعث اختلال در تنفس شده است

آمادگی های لازم قبل از اندوسکوپی

قبل از انجام اندوسکوپی باید یک سری از دستورالعمل ها را رعایت کرد:

• بیمار تا چند ساعت قبل از اندوسکوپی چیزی نخورد و ننوشد.

• در صورتی که بیمار از داروهای رقیق کننده ی خون استفاده می کند، استفاده از آن ها را متوقف کند.

• برای انجام برخی از اندوسکوپی ها مانند کولونوسکوپی، سیگموئیدسکوپی، پروکتوسکوپی و ... باید روده کاملا تخلیه شده باشد؛ بنابراین بیمار باید از ملین و در صورت نیاز از تنقیه استفاده کند.

• بیمار باید قبل از انجام اندوسکوپی درباره ی بیمه و هزینه اندوسکوپی اطلاعات لازم را به دست آورد.

• قبل از انجام اندوسکوپی بیمار باید حتما فرم رضایت را پر کند.

در طول فرایند اندوسکوپی چه اتفاقی می افتد؟

در بسیاری از روش های اندوسکوپی، نیاز نیست که بیمار در بیمارستان بستری باشد اما در نورواندوسکوپی، چون یک جراحی است باید بیمار در بیمارستان بستری باشد.

در طول اندوسکوپی بیمار ماده ی بیهوشی دریافت می کند. با توجه به دوز داروی تزریقی، بیمار می تواند کاملا بیهوش و یا خواب آلود باشد. اگر بیمار کاملا بیهوش باشد، پزشک و پرستار کاملا بیمار را از لحاظ ضربان قلب، درجه حرارت بدن، فشار خون و درصد اکسیژن خون نظارت می کنند.

در طول اندوسکوپی، پزشک با استفاده از اندوسکوپ قسمت مورد نظر را کاملا بررسی می کند و در صورت نیاز نمونه برداری انجام می دهد.

شرایط بیمار پس از انجام اندوسکوپی

پس از انجام اندوسکوپی بیمار در اتاق ریکاوری قرار می گیرد تا کم کم هوشیاری خود را به دست بیاورد. در صورتی که بیمار بیهوشی کامل را تجربه کرده باشد، نباید رانندگی کند.

بعد از اندوسکوپی ممکن است که بیماران عوارض جانبی داشته باشند که این عوارض در اندوسکوپی های مختلف متفاوت است اما به طور کلی شامل: درد، نفخ و گلو درد است.

علائم هشداردهنده پس از اندوسکوپی

مشکلاتی که پس اندوسکوپی به وجود می آیند معمولا چندان حاد نیستند و پس از مدتی برطرف می شوند اما اگر هر کدام از علائم زیر در بیمار مشاهده شد، باید به سرعت به مراکز درمانی مراجعه کند:

• تب

• استفراغ

• درد قفسه ی سینه

• مدفوع غیر طبیعی

• خونریزی در محل اندوسکوپی

• تنگی نفس

• درد شدید شکم

کلام آخر

در این مقاله ما به صورت خلاصه در رابطه با اندوسکوپی و انواع آن صحبت کردیم. امروزه اندوسکوپی یک روش تشخیصی_درمانی رایج است. بیماران باید قبل از انجام این پروسیجر با عوارض و هزینه های آن آشنایی پیدا کنند.

شرکت گردشگری سلامت ارماطب، ارائه‌ دهنده خدمات سلامت از سوی برترین کارشناسان و مجرب‌ ترین کادردرمان است و با دراختیارداشتن پرستاران توانمند در تمامی حیطه ها، می توانند در ارائه اطلاعات و مشاوره در خصوص اندوسکوپی، هزینه های آن و ارائه ی خدمات مراقبت در منزل شما عزیزان را همراهی کنند.

بنابراین در صورتی که تمایل به مشاوره و استفاده از خدمات مجموعه ی ما داشتید از طریق راه های درج شده در سایت با کارشناسان ما در ارتباط باشید.